Vorming door onderwijs

"We leren niet voor de school, maar voor het leven."
Seneca

Maar voor wélk leven leren wij? Volgens de politiek en de publieke opinie moet het onderwijs allereerst een extern doel dienen: economische groei of sociale vooruitgang. Levenslang en levensbreed leren – zo luidt het parool van een competitieve kennismaatschappij. Onderricht wordt op die manier verengd tot instructiepsychologie, in functie van meetbare output en maximale leerwinst.

De auteurs van dit boek hebben daarop een andere kijk. Vanuit een humaan en ethisch perspectief is vorming veel meer dan investeren in menselijk kapitaal. Het is een open en onvoorspelbaar gebeuren, een betekenisvolle en bevrijdende omvorming van het leven.

Het klassieke humanistische opvoedingsideaal (Bildung) lijkt vandaag nochtans moeilijk verdedigbaar. Deze essaybundel zet in op de fundamentele vraag wat 'humaniora' nog kán betekenen - als belofte voorbij berekening. Authentieke vorming vrijwaart en verdiept het verlangen van de mens naar het andere en buiten en boven zichzelf. Vorming staat zo in het teken van weerbaarheid en verzet tegen alles wat jonge mensen neerhaalt of klein houdt - vorming uit liefde voor een hernieuwbare wereld.

Na Geweld herdacht voorbij oorlog en vrede (Acco, 2014) stellen opnieuw drie generaties van oud-leerlingen en leraren uit het Klein Seminarie van Roeselare (on)eigentijdse, kritische vragen. Ze formuleren - vanuit diverse disciplines en denkwijzen - visies en voorstellen omtrent 'humaniora', zowel op het niveau van het middelbaar als het voortgezet onderwijs.

Geert Van Coillie is classicus en doctor in de wijsbegeerte. Hij is leraar Grieks, Latijn en filosofie in het Klein Seminarie van Roeselare. Hij is verbonden aan het Hoger Instituut voor Wijsbegeerte (KU Leuven). Hij publiceert artikelen en boeken over literaire antropologie (René Girard), psychotherapie en onderwijsfilosofie.

Paul Thoen is classicus en filosoof en gaf 36 jaar les in het Klein Seminarie van Roeselare. Hij schreef diverse bijdragen over retoriek, literatuurgeschiedenis en letterenonderwijs in binnen- en buitenlandse vaktijdschriften en verzamelwerken.

Johan Strobbe is historicus, archivaris en leraar geschiedenis en esthetica in het Klein Seminarie van Roeselare. Auteur van onder meer 200 jaar dichters, denkers en durvers. Biografie van een college. Het Klein Seminarie te Roeselare (2007).